Umjesto upućivanja u ustanove za smještaj, kao što je Dječji dom Bijela, djeca bez roditeljskog staranja uzrasta 0‒3 godine, uz podršku sistema socijalne i dječje zaštite, treba da ostanu u porodici ili da budu upućena u hraniteljske porodice.
Crna Gora je bila prva država u regionu koja nije imala djecu
mlađu od tri godine smještenu u ustanovama, ali to više nije slučaj.
„Više od 50 godina istraživanja pokazuju da su djeca smještena u ustanove u ranom djetinjstvu izložena riziku od zaostajanja u razvoju – to se može nadomjestiti samo brigom u porodičnom okruženju punom ljubavi.
Iz tog razloga, UNICEF poziva da se u Crnoj Gori obezbijedi da nijedno dijete mlađe od tri godine ne bude smješteno u ustanovu”, rekao je šef predstavništva UNICEF-a za Crnu Goru Huan Santander.
Kao potpisnica Konvencije Ujedinjenih nacija o pravima djeteta, Crna Gora se obavezala da će svakoj djevojčici i svakom dječaku omogućiti da ostvari pravo da odrasta u sigurnom porodičnom okruženju.
Jedan od kriterijuma za proces pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji jeste i da nema djece mlađe od tri godine u ustanovama.
U posljednjem Izvještaju Evropske unije o napretku naglašena je potreba da se ubrza reforma sistema socijalne i dječje zaštite
kako bi se svakom djetetu pružila kvalitetna porodična njega.
„Pozivamo sve relevantne institucije Crne Gore da omoguće da svako dijete u Crnoj Gori ostvari svoje pravo na odrastanje u toplom porodičnom okruženju.
Crna Gora treba da podstiče dalji razvoj hraniteljstva i usvajanja djece.
Smiještanje u porodicu svakog djeteta koje nema odgovarajuće roditeljsko staranje i mlađe je od tri godine treba da
bude hitan nacionalni prioritet”, poručila je Oana Kristina Popa, ambasadorka Evropske unije u Crnoj Gori.
Ministarstvo rada i socijalnog staranja radi na izradi prve Strategije
deinstitucionalizacije, čiji je cilj da se se smještanje djece u institucije zamijeni njegom u porodici.
„Ova strategija treba da ima fokus na jačanju mehanizama za sprečavanje izdvajanja djece iz porodica, kao i na jačanju sistema hraniteljstva u Crnoj Gori.
Neophodno je dalje promovisati i razvijati nesrodničko hraniteljstvo.
Takođe, neophodno je hitno razviti hraniteljstvo uz intenzivnu podršku (tzv. specijalizovano hraniteljstvo) za djecu.
Ključno je spriječiti izdvajanje djece iz bioloških porodica pružanjem kvalitetne podrške porodicama kada su u krizi i to od samog početka krize.
„Ministarstvo rada i socijalnog staranja mora hitno investirati u razvijanje i održivost prosmetnjama u razvoju i urgentno hraniteljstvo za djecu mlađu od tri godine i djecu žrtve
nasilja”, istakao je Siniša Bjeković, Zaštitnik ljudskih prava i sloboda Crne Gore.
Program podrške porodicama u riziku od razdvajanja djeteta i porodice ‒ koji će spriječiti smještanje djece u ustanove”, istakla je Ivana Vujović iz NVO Juventas.
Tokom proteklih decenija, UNICEF i Evropska unija podržali su Ministarstvo rada i socijalnog staranja u reformisanju sistema socijalne i dječje zaštite. Kao rezultat,
Zakonom o socijalnoj i dječjoj zaštiti zabranjeno je smještanje djece mlađe od tri godine u ustanove, izuzev u slučajevima kada je to privremena krajnja mjera.
