Izvještaj Direktorata za zdravlje i bezbjednost hrane Evropske komisije (DG SANTE) o rezultatima izvršene revizijske kontrole rezidua i kontaminenata u hrani životinjskog porijekla treba da zabrine svakog gradjanina Crne Gore. Na osnovu prezentovanog u Izvjestaju očigledno je da vise ne postoji spremnost Crne Gore da bude dio zajedničkog tržišta EU! I u ovom segmentu je dosla na naplatu nestrucnost, neznanje i zapostavljanje procesa pregovora sa EU.
Da pojasnim, sektor za reviziju (F) DG SANTE kontroliše rad institucija nadležnih za sprovođenje politka iz Pregovaračkog poglavlja (PP) 12 (veterinrska, fitosanitarna i politika bezbjednosti hrane), koje su zajedničke politike EU. U slučaju Crne Gore, te institucije su Ministarstvo poljoprivrede i Uprava za bezbjednost hrane. Cilj revizije jeste da obezbjedi da sve zemlje koje plasiraju svoje proizvode na EU zajedničko tržište primjenjuju iste mjere i standarde kojima se osigurava bezbjednost hrane, a time i zdravlje građana EU. U tu svrhu kontroliše se donošenje i implementacija više od 5.000 propisa EU iz oblasti PP 12. Ovi propisi se mijenjaju i usklađuju prema najnovijim naučnim saznanjima iz oblasti zdravlja i obaveza svih zemalja koje žele da plasiraju hranu na EU tržište jeste da usklađuje i primjenjuje EU propise. Konačni cilj svega ovoga jeste zaštita zdravlja građana EU.
Pregovori sa EU i primjena propisa i standarda iz oblasti PP12 su važni, jer obezbjeđuju da građani Crne Gore, konzumiraju bezbjednu hranu i time čuvaju zdravlje. Ali su važni i za proizvođače hrane iz Crne Gore za plasiranje svojih proizvoda na zajedničko tržište EU. Zato je Crna Gora od otvaranja PP 12, 2016. godine, intenzivno radila na usaglašavanju svojih sa EU propisima i implementaciji istih. Zahvaljujući tome, do 2020. godine, čak 19 objekata za proizvodnju hrane životinjskog porijekla je dobilo šansu da svoje proizvode plasira na EU tržište. Naravno, sve to je bilo pod kontrolom i revizijom Evropske komisije, koja je redovna i temeljna.
Do 2020. godine, mi smo naše obaveze u PP 12 ispunjavali na nivou 100% obaveza. Ako pogledamo izvještaj o ispunjenju obaveza iz PP 12 od 2021. godine, 2022. i 2023. godine, vidjećemo da je ispunjene obaveza bilo sve na nižem nivou, da bi došlo do nivoa od 17% u poslednjoj godini. To, dakle, znači da država više ne postupa u skladu sa zahtjevanim standardima EU. Ako se nesto hitno ne promijeni naši proizvođači ce izgubiti mogućnost da plasiraju svoje proizvode u EU, a najvaznije i najalarmantnije je da naši građani nemaju više sigurnost bezbjedne hrane u Crnoj Gori, a time ni sigurnost po svoje zdravlje!
Dva prioreta svakog dobromisleceg gradjanina Crne Gore – zdravlje gradjana Crne Gore i EU integracije su ovim izvjestajem dovedeni u pitanje. Da li je problem u namjeri ili neznanju, za sve nas je u ovom trenutku manje bitno!
Jevto Eraković, poslanik u Skupštini Crne Gore i potpredsjednik DPS
