Izgradnja preostale četiri dionice auto-puta Bar-Boljare je izvodljiva i isplativa, ali bi na njen pozitivan ishod mogli da utiču određeni parametri, između ostalog saobraćaj i troškovi, pokazala je Studija opravdanosti tog projekta.
Studija opravdanosti autoputa Bar-Boljare za čitav auto-put sa cost-benefit analizom, koja je danas predstavljena u hotelu Hilton, finansirana je uz podršku Evropske komisije (EK) kroz mehanizam Investicionog okvira za Zapadni Balkan, sa Evropskom bankom za obnovu i razvoj (EBRD), kao vodećom međunarodnom finansijskom institucijom.
Vođa projekta Pepi Dimopoulou je, predstavljajući Studiju, saopštila da su sagledavali pet dionica auto-puta sa različitim nivoima zrelosti.
To su Đurmani-Farmaci, Farmaci-Smokovac, Smokovac-Mateševo, Mateševo-Andrijevica i Andrijevica-Boljare.
“Završena je dionica Smokovac-Mateševo, dok su dionice prije i nakon srednje sekcije u preliminarnoj fazi i u konceptualnom projektu”, rekla je Dimopoulou.
Studijom su identifikovali različite tehničke opise i varijante za auto-put.
“Tako za dionicu jedan i dva imamo po četiri varijante, za četvrtu dvije varijante i za petu pet varijanti. Za ovo smo uradili svu dokumentaciju kako bismo imali procjenu uticaja na životnu sredinu i na društvo”, kazala je Dimopoulou.
Kako je navela, različiti su nivoi zrelosti auto-puta, a postoje i različiti nivoi infrastrukture.
“Na kraju smo dostigli preferirani dio za svaku dionicu auto-puta, nakon sagledavanja brzine i drugih parametara. Predložili smo profile za dionice jedan, dva, četiri i pet”, saopštila je Dimopoulou.
Zaključci Studije su pokazali da određen parametri, kao što su troškovi i saobraćaj, mogu da utiču na pozitivnu studiju.
“Stoga je predloženo da kad god imamo značajne promjene u ovim parametrima, da se ova studija ažurira. Važno je da se uzme u obzir da troškovi izgradnje, nakon projekte faze, mogu biti mnogo detaljniji”, dodala je Dimopoulou.
Nakon Studije, kako je navela, slijede određeni koraci, između ostalog preliminarni projekti za dionice jedan i pet, kompletna procjena uticaja na životnu sredinu, kao i određene dozvole kada je u pitanju sama izgradnja.
“Imamo određene zakonsku regulativu koju moramo da ispunimo i činjenicu da Ministarstvo kapitalnih investicija, kao i do sada, nadgleda projekat”, rekla je Dimopoulou.
Ona je među benefitima projekta navela razvijanje saobrćaja i turizma, povećanje povezanosti na nacionalnom i internacionlaniom nivou i unapređenje intermodalnog transporta.
Sa ekonomskog aspekta, eksperti su ispitali scenarije gdje su putarine bile pet i sedam centi po kilometru. Scenario bez putarina je najizvodljivi, dok je scenario sa pet centi drugi najizvodljiviji scenario.
“Kako se povećava putarina onda ljudi neće koristiti put i plaćati putarine tako da se moramo fokusirati na to da povećanje putarina znači i manje putnika”, saopšteno je na javnoj prezentaciji.
U svim procjenama je uzeta u obzir dionica pet bez putarina.
Ministar kapitalnih investicija, Ervin Ibrahimović, podsjetio je da je taj Vladin resor aplicirao za bespovratna sredstva za izgradnju glavnog projekta.
“Optimisti smo da ćemo do kraja ove godine dobiti pozitivan rezultat i da ćemo već 2024-2025 moći da raspišemo tender za izvođenje radova”, rekao je Ibrahimović i dodao da će pažljivo razmotriti sve što je u Studiji izvodljivosti navedeno.
On je ocijenio da je projekat auto-puta Bar-Boljare već prepoznat kao primjer međunarodnog projekta i da će se to još snažnije potvrditi izgradnjom drugih dionica, gdje se Evropska komisija (EK) prepoznaje kao ključni strateški partner.
“Ovaj put za Crnu Goru nije samo običan graditeljski poduhvat, već put koji znači čvršće povezivanje sa evropskim sistemom vrijednosti, principima i standardima, a Crna Gora samo snaženjem veza sa regionom i Evropom ostaje i jedan od oslonaca regionalne stabilnosti”, poručio je Ibrahimović.
On je dodao da prvi dani korišćenja prve dionice auto-puta, od Podgorice do Kolašina, već pokazuju znake jasno vidljive opravdanosti tog projekta.
„U neposrednim, ličnim kontaktima, mi već vidimo da se mobilnost građana povećala i da je ta komfornost i sigurnost putovanja već donijela neke promjene u načinu života ljudi, posebno onih sa sjevera i da će to, vjerujem, povećati performanse privrede na sjeveru, ali i povećati konkurentnost sjevera za dalja ulaganja“, naveo je Ibrahimović.
Prema njegovim riječima, to je, nakon bezbjednosnog aspekta auto-puta, njegova najvažnija komponenta – uticaj na ekonomski i privredni razvoj sjevera.
„Za ostvarivanje ove vizije potrebno nam je kompletiranje projekta auto-puta Bar-Boljare, jer će tek kao kompletan ovaj projekat dati pune efekte na privredni i ekonomski razvoj sjevera i preko Crne Gore povezati tržišta i kompletirati bitne transportne koridore“, kazao je Ibrahimović.
On je rekao da današnjom prezentacijom na svojevrstan način počinje nova etapa u realizaciji projekta autoputa Bar-Boljare.
