NVU „IKRE“ Rožaje sa sjedištem u Rožajama, započelo je svoje djelovanje još prije 22 godine, a put u pravcu prevencije i suzbijanja nasilja kroz zaštitu prava žena i djevojčica žrtava nasilja i porodičnog nasilja, nije bio lak. 01.04. 2023, NVU „IKRE“ Rožaje započelo realizaciju projekta „Obrazovanje i ekonomsko osnaživanje ranjivih grupa žena i djevojčica u Crnoj Gori-EKOS“ u partnerstvu sa Zavod Krog iz Slovenije i NVU Impuls iz Nikšića. Projekat koji realizuju ove tri organizacije u partnerstvu finansiran je od strane Ministarstva vanjskih i evropskih poslova Republike Slovenije u sklopu međunarodne razvojne saradnje i ima dva segmenta.
Prvi je prevencija nasilja nad ženama i djevojčicama i smanjenje rodnog jaza. U svrhu ostvarenja tog cilja formirana je neformalna mreža deset nevladinih organizacija sa sjevera Crne Gore. Mreža je oformljena pod nazivom EKOS mreža, sa djelovanjem u oblasti borbe protiv nasilja nad ženama i djevojčicama i rodne ravnopravnosti, u opštinama Rožaje, Berane, Bijelo Polje, Plav i Nikšić, koje su obuhvaćene ovim projektom. EKOS mrežu čine: NVU IKRE, NVO SRCE i NVO MRAV koje su iz Rožaja, zatim NVO Ženska organizacija Feniks, Neformalna grupa za podršku romskoj populaciji i NVO Crnogorska Iskra iz Berana, dok iz Bijelog Polja kao članove mreže imamo NVO Opštinsko udruženje multiplu skleroze i Udruženje za podršku osobama sa invaliditetom. Takođe članice EKOS mreže su i Udruženje Impuls iz Nikšića i SOS telefon iz Plava. Tokom tekuće godine, kroz trodnevne module u okviru „Akademije o pravima rodne ravnopravnosti, prevenciji nasilja i podsticanju ekonomske nezavisnosti ranjivih grupa žena i djevojaka“, koje su organizovane u Podgorici, Beranama i Rožajama, članovi mreže, koja se sastojala od 5 muškaraca i 11 žena, su dobili mogućnost da steknu nova i unaprijede postojeća znanja za pružanje psiho-socijalne pomoći žrtvama nasilja, kao i da ojačaju međusobnu saradnju kroz zajedničko djelovanje i umrežavanje.
Drugi segment projekta tiče se ekonomskog osnaživanja ranjivih grupa žena i djevojčica. Projektna ideja je da se ranjivim grupama žena i djevojčica kao teže zapošljivoj kategoriji omogući samostalno privređivanje kroz sadnju i uzgoj ljekovitog i aromatičnog bilja. Ta zamisao ispraćena je obukom od strane stručnih trenera. Obuku su pohađale deset učesnica iz Rožaja i deset iz Nikšića, koje su stekle znanja potrebna za održivost u ovoj djelatnosti i ujedno kroz studijske posjete saznale o mogućnostima na tržištu. Učesnicama su dodijeljeni su plastenici, sadnice i alat potreban za uzgoj i sadnju čime im je omogućeno da svojim daljim radom poboljšaju svoj ekonomski status i status svojih porodica, što je jedan konkretan i vidljiv rezultat projekta.
U okviru Projekta realizovana je i kampanja „16 dana aktivizma u borbi protiv nasilja nad ženama i djevojčicama“ koja je zvanično okončana 10. decembra, Međunarodnim danom ljudskih prava. Aktivnosti su osmišljene sa idejom da se rodni jaz treba prevazilaziti zajedništvom kroz udruženo djelovanje muškaraca i žena. Pod sloganom „Nije dovoljno samo voljeti“ poslali smo poruku o neophodnosti međusobnog poštovanja, uvažavanja i priznavanja prava jednih na drugih, na jednakost. Kampanja se realizovala kroz različite aktivnosti u opštinama Rožaje, Nikšić, Berane, Bijelo Polje i Plav. Od uličnog aktivizma, radionica, Panel diskusija, okruglih stolova, promocija ženskog stvaralaštva, pozorišni komad, uličnog performansa, svirki, prijateljska utakmica između dječaka i djevojčica, emitovanje emisija sa raznim edukativnim temama, koje su obuhvatile obilježavanje svih ključnih dana u okviru „16 dana aktivizma“. Realizovanim aktivnostima su obuhvaćene razne skupine i uzrasti, od adolescenata do službenika lokalnih samouprava, sa najvećim targetom na osobe muškog pola. Ono što je bilo jako korisno jeste medijska pažnja i otvorenost prema ovoj temi što je omogućilo da sama poruka kampanje dođe do velikog broja ljudi i da svijest o ovoj problematici, koja je dugo bila uspavana, još i više ojača u pravcu rješavanja i da svi budemo dio rješenja problema.
Projekat traje do septembra 2025. godine, a mi u 2024. godini nastavljamo dalje sa aktivnostima u okviru EKOS mreže, raznim webinarima, radionicama, lokalnim sesijama, radom sa lokalnom samoupravom, kao i na usmjeravanju ranjivih grupa žena i djevojčica u okviru sadnje i uzgoja za njihovo dalje osamostaljenje kroz organizovanje sajmova i čajanki u ime promocije njihovog zalaganja i uloženog truda za uzgoj bilja, a sve u ime krajnjeg cilja njihovog umrežavanja sa proizvodnim sektorom.
