Evropska unija (EU) na decembarskom Samitu sa liderima zemalja Zapadnog Balkana potvrdiće punu i nedvosmislenu posvećenost perspektivi članstva Zapadnog Balkana u Evropskoj uniji i pozvati na ubrzanje procesa pridruživanja, navodi se u nacrtu Deklaracije u koju je RTCG imala uvid.
Ističe se da je Unija posvećena procesu pristupanja zasnovanom na kredibilnim reformama partnera, pravičnom i rigoroznom uslovljavanju i principu sopstvenih zasluga, koji je obostrani interes.
“Proširenje je geostrateško ulaganje u mir, sigurnost, stabilnost i prosperitet”, navodi se u nacrtu Deklaracije koju bi 13. decembra u Briselu trebalo da usvoje lideri Evropske unije i njenih država članica, u konsultaciji sa liderima Zapadnog Balkana, i u prisustvu regionalnih i međunarodnih aktera.
EU u dokumentu pozdravlja riješenost partnera sa Zapadnog Balkana da poštuju i posvete se osnovnim evropskim vrijednostima i principima.
“EU takođe pozdravlja ponovno iskazanu posvećenost partnera sa Zapadnog Balkana prioritetima demokratije, osnovnih prava i vrijednosti i vladavini prava”, ističe se u nacrtu deklaracije.
U skladu sa Tiranskom deklaracijom iz decembra 2022. godine, EU naglašava potrebu za održivim i nepovratnim (ireverzibilnim) reformskim dostignućima u oblasti vladavine prava, funkcionisanja demokratskih institucija, ekonomije i reforme javne uprave.
Lideri EU pozvaće partnere za Zapadnom Balkanu da ostvare brz i održiv napredak ka potpunom usklađivanju sa zajedničkom vanjskom i bezbjednosnom politikom EU, uključujući restriktivne mjere EU i da djeluju u skladu sa tim.
“Pohvaljujemo one partnere sa Zapadnog Balkana koji već pokazuju svoju stratešku posvećenost potpunim usklađivanjem sa ZSBP EU i ohrabrujemo one koji to još nisu učinili da slijede njihov primjer. Takođe podstičemo unapređenje sprovođenja restriktivnih mjera i sprječavanje njihovog zaobilaženja”, kaže se u dokumentu.
U dijelu koji se odnosi na regionalnu saradnju i dobrosusjedske odnose navodi se da Unija naglašava važnost postizanja definitivnih i trajnih rješenja za bilateralne sporove partnera i pitanja koja su ukorijenjena u nasljeđu prošlosti. EU takođe poziva partnere da garantuju prava i jednak tretman pripadnika manjina.
U potpunosti implementirati sporazume u dijalogu Beograd-Priština
EU nastavlja da u potpunosti podržava napore visokog predstavnika EU i specijalnog predstavnika EU za dijalog Beograda i Prištine i druga regionalna pitanja Zapadnog Balkana, uz očekivanja konstruktivnog angažmana od Strana u cilju brzog napretka u normalizaciji odnosa, što je ključno za bezbjednost i stabilnost cijelog regiona i za obezbjeđivanje napretka Beograda i Prištine na evropskom putu, ocjenjuje se u dokumentu.
„Pozivamo strane da u potpunosti implementiraju Sporazum o putu normalizacije i njegov Aneks za implementaciju, kao i sve prethodne sporazume, bez ikakvih daljih odlaganja ili preduslova. Takođe očekujemo da strane nastave kontinuirane napore za deeskalaciju u skladu sa zahtjevima EU i da se uzdrže od jednostranih i nekoordinisanih akcija koje bi mogle dovesti do daljih tenzija i nasilja, kao i retorike koja ne vodi normalizaciji odnosa“, ističe se u nacrtu deklaracije.
Navodi se i da sve složenije geostrateško okruženje, kojim dominira ruski agresorski rat protiv Ukrajine i koje je snažno obilježeno krizom na Bliskom istoku, nastavlja da ugrožava evropsku i globalnu bezbjednost.
„To pokazuje važnost jedinstva i svrhe u okviru evropske porodice i strateškog partnerstva između EU i regiona Zapadnog Balkana, čime se uspostavljaju još bliže veze i integrisanija saradnja sa EU, zasnovana na zajedničkim principima i vrijednostima“, naglašeno je u dokumentu.
