Centar za demokratsku tranziciju (CDT) saopštio je da je njihov Analitički tim, nakon detaljnog pregleda zbirnih izbornih lista, utvrdio da su opštinske izborne komisije (OIK) u Kolašinu, Žabljaku, Bijelom Polju, Plužinama i Baru nezakonito proglasile čak 13 izbornih lista. OIK koje su do sada objavile zbirne liste, a koje su u skladu sa zakonom su, kako su saopštili, Budva i Tivat.
Iz CDT-a su saopštili i da će analizu izbornih lista u preostalim opštinama u kojima se održavaju lokalni izbori objaviti naknadno, “jer su se predstavnici nekih OIK svojski potrudili da nam onemoguće da dođemo do zbirnih izbornih lista, iako na to imamo pravo po zakonu, kao akreditovani posmatrači izbora”.
“Ipak, to će morati učiniti nakon petka kada ističe zakonski rok za utvrđivanje ovih lista. U nekim opštinama je nedostavljanje lista opravdano jer je još u toku postupak po prigovorima”, navodi se u saopštenju CDT-a koje potpisuje zamjenica programskog direktora Milena Gvozdenović.
U najvećem broju slučajeva, kako su utvrdili, kršenja se odnose na nepoštovanje odredbi Zakona o izboru odbornika (ZOIP) da na izbornoj listi mora biti najmanje 30% kandidata manje zastupljenog pola, i da među svaka četiri kandidata na listi mora biti najmanje jedan kandidat manje zastupljenog pola (član 39a).
“U slučaju kada liste imaju ove nedostatke i kad OIK nijesu reagovale i zatražile njihovo ispravljanje u propisanoj proceduri, jedini zakoniti postupak je da ove komisije odbiju proglašenje takvih lista.
U opštini Kolašin proglašeno pet izbornih lista koje nemaju 30% kandidata manje zastupljenog pola, od kojih na jednoj nije ispoštovan ni redoslijed da u svaka četiri kandidata bude jedan manje zastupljenog pola. U Bijelom Polju dvije liste nijesu ispunile minimum od 30% kandidata manje zastupljenog pola. U Plužinama jedna lista ima broj kandidata manje zastupljenog pola ispod zakonskog minimuma, a jedna lista nije ispunila uslov redoslijeda. Ni u opštini Bar, na tri liste, nije ispoštovan redoslijed kandidata manje zastupljenog pola. U opštini Žabljak, redoslijed kandidata manje zastupljenog pola nije ispoštovan na jednoj izbornoj listi”, kazali su iz CDT-a.
CDT je pozvao Državnu izbornu komisiju (DIK) da u skladu sa zakonskim nadležnostima preuzme mjere i radnje u cilju zakonitog sprovođenja i jedinstvene primjene ZOIP-a.
“Na žalost, iz ovih primjera vidimo da nema govora o jedinstvenoj primjeni, već da zakon primjenjuje kako ko hoće. Ili neće. DIK, kao centralni organ za sprovođenje izbora, ima obavezu da obavijesti javnost o ovim pojavama i saopšti svoj stav o njima”, kazali su iz CDT-a.
Ovaj slučaj u CDT-u vide kao još jednu potvrdu da Crnoj Gori treba nepartijska i profesionalna izborna administracija.
“CDT deceniju unazad zagovara neophodnost ove promjene ali su, tokom čitavog tog perioda, političke partije, uspijevale da pronađu razloge i izgovore da se ova reforma nikad ne desi. Kada vidimo šta rade njihovi predstavnici u OIK, bude nam sasvim jasno zašto se opiru promjenama – da bi mogli nesmetano da krše zakone, kad god to odgovara njihovom partijskom interesu”, navodi se u saopštenju.
IZ CDT-a podsjećaju da je Ustavom Crne Gore propisano da država jemči ravnopravnost žene i muškarca i razvija politiku jednakih mogućnosti, a “kvote” za žene u izbornom zakonu su mehanizam za implementaciju ove ustavne garancije.
“Predstavnici partija u OIK su se opredijelili da pogaze Ustav, zakone i demokratske principe. A već sjutra će nam vjerovatno pričati bajke o demokratiji, vladavini prava i rodnoj ravnopravnosti”, kazali su iz CDT-a.
Očekuju i da predstavnice Ženskog kluba u Skupštini Crne Gore javno reaguju na ovo, kako su kazali, “ozbiljno kršenje prava manje zastupljenog pola, makar ta kršenja učinili i predstavnici i njihovih partija”.
