Izvjestilac za Kosovo u Evropskom parlamentu Riho Teras pripremio je godišnji Nacrt izvještaja o situaciji na Kosovu i napretku zemlje ka Evropskoj uniji, koji će biti predstavljen 20. februara na sjednici Spoljnopolitičkog komiteta Evropskog parlamenta, prenosi Radio Slobodna Evropa.
Kako navode, u Nacrtu izvještaja je istaknuta posvećenost Kosova EU integracijama, te naglašeno da je budućnost Kosova u EU i da su napori da se zemlja izvuče iz sive zone u interesu i Kosova i Brisela.
– Podržava se i zahtjev Kosova za članstvo u EU, te se pozivaju zemlje članice koje nisu priznale Kosovo da to učine bez daljeg odlaganja- stoji u Izvještaju.
U dokumentu, koji je Teras napisao nakon konsultacija sa partnerima i uzimajući u obzir nalaze Evropske komisije, ističe se “značajan napredak u oblasti pravde, bezbjednosti i sloboda, borbe protiv organizovanog kriminala i funkcionisanja tržišne ekonomije”, ali se izražava žaljenje zbog ograničenog napretka u polju vladavine prava.
U Nacrtu izvještaja se od Evropske unije ponovo traži da ukine sankcije prema Kosovu, koje je uvela u junu 2023. godine zbog tenzija na sjeveru zemlje, u kojem većinsko stanovništvo čine Srbi.
Te sankcije uključuju zamrzavanje nekoliko fondova EU i obustavljanje sastanaka na visokom nivou sa zvaničnicima Kosova.
– Pozivamo na hitno ukidanje mjera EU protiv Kosova, koje više nisu opravdane i koje protivrječe pokazanoj posvećenosti Kosova evropskim vrijednostima i njegovom prilagođavanju sa politikama EU- navodi se u dokumentu.
Evropski parlament takođe podržava zahtjev Kosova za članstvo u Savjetu Evrope i plan za pridruživanje NATO-ovom programu Partnerstvo za mir.
U Nacrtu izvještaja se izražava zabrinutost zbog nezadovoljavajuće situacije na Kosovu u vezi sa korupcijom i zahtjeva da, pored zakonskih reformi, budu vidljivi i rezultati u istragama i u slučajevima kažnjavanja.
Takođe, izražena je ozbiljna zabrinutost zbog sistemskih slabosti pravosudnog sistema na Kosovu, posebno u pogledu nezavisnosti i poštovanja podjele vlasti.
– Ponavljamo našu zabrinutost zbog kašnjenja u sudskim predmetima i kritika vladinih zvaničnika prema odlukama u pojedinačnim slučajevima- navodi se u Nacrtu izveštaja.
Izražava se i zabrinutost za bezbjednosnu situaciju na sjeveru Kosova, posebno nakon oružanog napada na Banjsku u septembru 2023. godine i napada na kanal Ibar-Lepenac u novembru 2024. godine.
U Nacrtu izvještaja se poziva da se počinioci ovih nasilnih djela privedu pravdi. Izražava se žaljenje jer Srbija nije privela pravdi “vođe terorističkog napada u Banjskoj, među kojima je i bivši potpredsjednik Srpske liste, Milan Radoičić“.
Što se tiče stanja u medijima, u Nacrtu izvještaja se pominje postojanje pluralističkog okruženja i ističe uloga Nezavisne komisije za medije, čija autonomija “mora biti snažno zaštićena”.
U Nacrtu se poziva na veću transparentnost u pogledu vlasništva i finansiranja medija, uz ozbiljnu zabrinutost zbog slučajeva napada na novinare.
U dokumentu se takođe izražava podrška procesu dijaloga u cilju normalizacije odnosa između Kosova i Srbije i pozdravlja imenovanje Petera Sorensena na mesto specijalnog izaslanika EU za dijalog.
Nakon predstavljanje Nacrta u Spoljnopolitičkom komitetu Evropskog parlamenta, poslanici će imati mogućnost da ulože amandmane na njega.
Zatim će se o njima prvo glasati u Komitetu, a nakon toga Izvještaj će biti usvojen kao rezolucija Evropskog parlamenta.
